ERASMUS, bizitza aldatzen duen esperientzia
1.- Zelan eduki zenuen Erasmus praktikak programaren berri?
Ikaskide bati esker. Egun batean, nire nota orokorrari begiratu ote nion galdetu zidan, ez bainuen behatu. Egiaztatzea erabaki nuen, eta baldintzak betetzen nituela konturatu nintzen. Hala ere, ez nekien asko programari buruz; beraz, galdetu nion ea informazio pixka bat eman ziezadakeen. Berak esan zidan onena Deustuko Unibertsitatearekin eta BAMekin zuzenean kontsultatzea zela.
Horrek nire interesa piztu zuen, eta gehiago ikertzea erabaki nuen. Deustuko Unibertsitatearekin harremanetan jarri nintzen, eta hainbat mezu bidali nituen Erasmus beka eskatzeko programarako, baldintzei eta prozesuari buruzko informazioa eskatzeko. BAMeko koordinatzaile batzuekin ere hitz egin nuen, eta argibide baliagarriak eman zizkidaten.
Programa zer zen ulertu ahala, gero eta gehiago animatu nintzen pausoa ematera. Hasieran zalantzak eta beldurrak nituen: bakarrik bidaiatzea, nire erosotasun-eremutik irtetea eta esperientzia berri bati aurre egitea. Baina programa aukera bat zen, beti nahi izan nuena eta inoiz esploratu ez nuena; hein batean, beldurragatik eta hein batean, aurreko urteetan ez nuelako eskatzerik pentsatu.
Nire kidearen laguntzari eta lortutako informazio guztiari esker, beldurrak gainditu eta esperientzia horren alde egitea erabaki nuen. Gaur hemen nago, Italian, oso etapa aberasgarria bizitzen, eta hasierako elkarrizketa haren ondorioz izan ez balitz, agian ez nintzen inoiz Erasmusera joango.
2.- Zerk animatu zintuen laugarren mailako praktikak atzerrian egitera?
Hasieratik jakin nuen aukera hori aprobetxatu nahi nuela. Ez bakarrik ibilbide akademikoagatik; baita horrek zekarren hazkunde pertsonalagatik ere. Beti uste izan dut gure erosotasun-eremutik ateratzen gaituzten egoerei aurre egitea funtsezkoa dela pertsona gisa hazteko. Nire kasuan, bidaiatzea ez zen soilik erronka horietako bat; baita nire bizitzako hainbat alderditan aurrera egiteko beharrezkoa sentitzen nuen esperientzia bat ere.
Gainera, Mungiatik, Bilbotik eta Euskaditik pixka bat deskonektatu nahi nuen, eta esperientzia berrietara zabaldu. Kultura berriak ezagutu nahi nituen, jatorri desberdinetako pertsonekin elkarreragin eta ohiz kanpoko ingurune batean murgildu. Beste funtsezko faktore bat Italiako International Migrants School ikastetxean praktikak egiteko aukera izan zen. Filipinetako, Bangladesheko, Indiako, Kenyako eta beste herrialde batzuetako ikasleak hartzen dituen eskola da. Testuinguru kulturaniztun hori erronka aberasgarria da, bai maila pertsonalean, bai profesionalean; izan ere, ingurune horretako hezkuntza- eta gizarte-dinamikak orain arte izan ditudanetatik guztiz bestelakoak dira.
Bestalde, bakarrik bizitzen ikasteko, independentzia irabazteko eta pertsona gisa heltzeko nahiak ere motibatuta nengoen. Etxetik kanpo bizitzeak eguneroko erantzukizunei aurre egitea eskatzen du, janaria prestatzetik bizitzaren alderdi bakoitza antolatzeraino, eta banekien horrek
are gehiago garatzen lagunduko zidala. Laburbilduz, hazkunde pertsonalerako nahien konbinazio batek bultzatu ninduen urrats hau egitera; nazioarteko esperientzia bat bizitzeko aukera eta etapa honek ikaskuntza sozial zein profesionalak emango zizkidan ziurtasuna, prozesuaz gozatzen ari nintzen bitartean.
3.- Zer ematen dizu esperientzia berri honek arlo pertsonalean, sozialkean zein akademikoan?
Maila pertsonalean, esperientzia hau hazkunderako motor handia izan da. Nazionalitate, kultura eta pentsamolde desberdinetako pertsonekin bizitzeak bizitzari buruzko ikuspegi berriak eman dizkit eta pentsamolde irekiagoa garatzen lagundu dit. Beti saiatu naiz zerbait ikasten ezagutu dudan pertsona bakoitzarengandik, eta hemen egiaztatu dut pertsona guztiek dutela zerbait baliotsua emateko.
Gainera, hobekuntza nabarmena nabaritu dut egoera berrietara egokitzeko gaitasunean eta independentzia-mailan. Bakarrik bizitzeak eguneroko erantzukizun guztiak kudeatzea eskatzen du: janaria prestatzea, arropa garbitzea, lanerako antolatzea, eta sor daitekeen edozein arazo konpontzea. Horrek diziplinatuagoa eta autonomoagoa izatea eskatu dit, eta etorkizunean ere baliagarriak izango zaidala uste dut.
Arlo sozialean ere aberasgarria izan da esperientzia. Munduko hainbat tokitako jendea ezagutzeak, hala nola Espainiakoa, Estatu Batuetakoa eta Alemaniakoa, nire zirkulu soziala zabaldu du eta lagun berriak egiteko aukera eman dit. Alderdi interesgarrienetako bat da truke-mota horiek nola behartzen zaituzten, modu naturalean, sozializatzera eta zure erosotasun- eremutik irtetera.
Barnerakoitzat har daitekeen norbaitentzat ere, ingurune berri batean egoteak elkarreragina errazten du, pertsona asko baitaude egoera berean eta zu ezagutzeko prest. Horrek gizarte-trebetasunak garatzen eta pertsonen arteko komunikazioa hobetzen lagundu dit, eta hori funtsezkoa iruditzen zait bizitzako edozein arlotarako.
Azkenik, akademikoki, esperientzia honek diziplina eta antolatzeko gaitasun handiagoa eman dit. Eguneroko bizitzako alderdi guztiak kudeatu behar izateak nire denborarekin eraginkorragoa izatera behartu nau. Gainera, oso bestelako hezkuntza-ingurune batean lan egiteak ikuspegi baliotsua eman dit. Aukera eman dit Italiako metodologiak behatzeko eta, bereziki, ezagutzen ez nituen irakaskuntza moduak ezagutzeko International Migrants Schoolen. Ikuspegi kulturaniztunago horrek egokitzapenaren garrantzia ulertzen lagundu dit eta ikasleen premia desberdinak kontuan hartzen.
Etorkizunean, ziur nago hemen ikasitako gauza asko aplikatu ahal izango ditudala nire garapen profesional eta akademikoan.
4.- Zer ezaugarri azpimarratuko zenituzke Italiako Lehen Hezkuntzaz? Alderik ikusten duzu hemengo irakaskuntzarekiko?
Italian banago ere, praktikak egiten ditudan ikastetxeak, International Migrants Schoolek, ez dio italiar curriculumari jarraitzen. Horren ordez, Filipinetako curriculuma erabiltzen du, ikasle gehienak filipinarrak baitira. Testuinguru berezi horren ondorioz, nire esperientzia eta Italiako ikastetxe konbentzional batean espero zitekeena oso desberdinak dira.
Ikastetxea txikia eta nahiko apala da; guztira, 200 ikasle baino gutxiago ditu, gehienak High Schoolen (DBHren baliokidea Espainian). Lehen Hezkuntzako mailetan, gelak are murritzagoak dira, batzuk lau ikasle edo gutxiago dituztenak. Horrek oso ingurune intimo eta pertsonalizatua
sortzen du, non irakasleek ikasle bakoitza bere izenez ezagutzeko eta zalantzei banaka erantzuteko gaitasuna duten. Hori ez dator bat Espainiako egoerarekin, eskolak askoz handiagoak izaten baitira eta irakasleen eta ikasleen arteko elkarreragina mugatuagoa izan baitaiteke.
Eskolan arnasten den hurbiltasunak eta familia-giroak harritu nau gehien. Ikasleak eta irakasleak oso atseginak eta irekiak dira. Guztien arteko harremana oso beroa da, ia familia batena bezalakoa. Hori ikasleen arteko dinamikan eta irakasleen eta ikasleen arteko elkarrekintzetan islatzen da. Hurbiltasun horrek irakaskuntza errazteaz gain, giro oso abegikorra izatea eragiten du, eta hori ez da hain ohikoa ikasle gehiago dituzten ikastetxeetan.
Harritu nauen beste alderdi bat irakasleen sormena eta moldagarritasuna dira; bereziki, Gorputz Hezkuntza bezalako gaietan, non baliabideak mugatuak diren. Gutxieneko materialak izan arren (futboleko pilota bat eta uztai pare bat, esaterako), baliabide gehiagorik behar ez duten joko eta jarduera originalak diseinatzea lortzen dute. Miresgarria da nola ateratzen dioten ahalik eta etekinik handiena daukatenari, eta horrek asko irakatsi dit sormenak eta malgutasunak irakaskuntzan duten garrantziaz.
Laburbilduz, esperientzia hau oso aberasgarria izan zait. Asko ikasi dut irakaskuntzan hurbiltasunak duen garrantziaz, baliabide mugatuak dituzten testuinguruetako sormenaz eta horrelako eskola-giro berezi baten berotasunaz. Oso eskertuta nago hain ingurune berezian parte hartzeko izandako aukeragatik.
5.- Nola gauzatu da BAMekin mantendu duzun erlazioa Italiatik?
Zorte handia izan dut behar izan dudanean laguntzeko prest egon diren tutoreak eta koordinatzailea izan ditudalako. Hasieratik, euren inplikazioa bikaina izan da, nire zalantzei azkar eta eraginkortasunez erantzunez, eta hori bereziki baloratzen dut atzerrian egonda, non komunikazioa batzuetan erronka bat izan daitekeen.
Hasi aurretik, nire kezka nagusietako bat zen nola kudeatuko nuen distantzia; bereziki, bilera garrantzitsuei edo administrazio-gaiei dagokienez. Uste nuen unibertsitatean fisikoki ez nengoenez, funtsezko informazioa galduko nuela. Hala ere, errealitatea guztiz desberdina izan da. Google Meet bezalako tresnei esker, Italiatik bileretara konektatzeko aukera izan dut, eta egunean eduki dut behar nuen guztia. Gainera, zalantzak argitzeko aukera izan dut, bai posta elektronikoz, bai nire tutoreekin egindako bideo-dei pribatuen bidez, dela klaseko ordutegi librean, dela ordutegitik kanpo.
Bereziki nabarmendu nahi dut nire koordinatzailearen lana, beti egon baita edozein arazo edo kontsultaren zain. Bere etengabeko laguntza funtsezkoa izan da nire esperientzia modu arinean eta eragozpen handirik gabe garatzeko.
Erasmus egitea pentsatzen ari direnei esan nahiko nieke ez dutela zertan kezkatu. Irakasleak eta koordinatzaileak uneoro daude hor, gidatzeko eta laguntzeko; esperientzia ahalik eta gehien aprobetxatzeko behar den informazio eta baliabideak ez zaizkizula falta ziurtatzeko. Oro har, laguntza-maila hori edukitzeak hasierako edozein zalantza azkar desagertzea eragiten du, eta aukera ematen dizu bizipen paregabe honetaz gozatzeko eta
ikasteko.
6.- Zer esango zenieke Erasmus praktikak programako balizko ikasleei?
Zalantzarik gabe, bai! Bizitza benetan aldatzen dizun esperientzia da. Nahiz eta lau hilabete bakarrik egon naizen, ziur esan dezaket denbora honetan eraldaketa pertsonal sakona izan dudala. Esperientzia honen bidez, dena neure kabuz egiten ikasi dut, neure arazoak kudeatzen eta, batez ere, neure burua hobeto ezagutzen. Leku berri batean bakarrik egoteak, lagunen edo familiaren segurtasun-sarerik gabe, haztera eta zure erosotasun-eremutik irtetera behartzen zaitu. Horixe da Erasmus programak eskaintzen duen aldaketa pertsonalaren funtsa.
Pertsona berriak ezagutzeko aukera ere oso aberasgarria da. Munduko hainbat lekutatik etorritako lagunak egin ditut, eta badakit Espainian, Alemanian edo beste edozein herrialdetan ikusi ahal izango ditudala berriro. Harrigarriena da, hasieran leku ezezagun batean bakarrik egoteko beldurra normala den arren, errealitatea oso desberdina dela. Bakarrik bidaiatu banuen ere, egun pare batean lagun berriak egin nituen eta talde bat osatu genuen. Erasmus ingurune batean, guztiek dute esperientziaz gozatzeko gogo bera, eta horrek harreman pertsonalak errazten ditu; eta hori ikaragarria da.
Maila akademikoan eta linguistikoan ere, Erasmusak aukera bikaina eskaintzen dizu hizkuntzetan dituzun trebetasunak hobetzeko. Nire kasuan, ingelesez komunikatu behar izan dut, eskola internazional batean nagoelako, eta italiera ere pixka bat praktikatu dut, eta horrek, zalantzarik gabe, komunikatzeko gaitasuna aberastu dit.
Helmuga aukeratzeari dagokionez, azpimarratuko nuke garrantzitsuena ez dela herrialdea bera, baizik eta bidaiatzea eta aukera hori aprobetxatzea. Leku bakoitzak bere berezitasunak ditu, eta hasieran hainbat lekuren artean zalantzati sentitu nintzen arren, Erromaren alde egin nuen, arkitekturarekiko dudan liluragatik eta Espainiarekin duen antzekotasunagatik.. Hala ere, ez naiz batere damutzen, Erasmuseko esperientzia aberasgarria izango bailitzateke beste edozein tokitan.
Nire gomendio nagusia Erasmus egin nahi dutenei hauxe da: ez pentsatu gehiegi. Aukera baduzu, joan zaitez! Helmuga ez da hain garrantzitsua; esperientzia bera da garrantzitsuena. Hala ere, saiatu ahalik eta lasterren aurkitzen bizilekua, prestaketako alderdirik zailenetako bat baita.
Laburbilduz, Erasmus har dezakezun erabakirik onenetakoa da. Ikasgelatik kanpo zein barruan irakasten dizu. Imajinatu ez dituzun gauzak ikasiko dituzu zeure buruari buruz, bizitza osorako lagunak egingo dituzu eta inoiz ahaztuko ez dituzun esperientziak eta momentuak biziko dituzu. Joateko aukera baduzu, ez izan zalantzarik, benetan. Esperientzia honek betiko aldatuko zaitu, eta ziurtatzen dizut ez duzula damurik izango.
Agur bero bat denoi.
Jorge Goitisolo García
LH4 – Gorputz Hezkuntzako ikaslea
